Module 2 : Mystagogie en pastoraat

Clara en Franciscus van Assisi verhielden zich op geheel eigen wijze tot de Allerhoogste, tot het Mysterie, de a/Andere, tot God. Doorheen hun geschriften vinden we sporen terug van hoe zij ook hun broeders of zusters begeleidden in de omgang met de diepste dimensie van ieders bestaan. Daarmee komen we op het domein van de mystagogie en het pastoraat. Hoe ervaarden Franciscus en Clara de werking van God in hun leven en hoe ging zij daarin met anderen op weg? 

Voor deze module duiken we in de brieven van Clara en in het testament en de wijsheidsspreuken van Franciscus, op zoek naar hoe zij ons daarin vandaag kunnen inspireren op onze eigen geestelijke weg.

De online-lessen

• Clara als mystagoge: Brieven van Clara (zr. Trees, osc)

Is Clara van Assisi een mystieke vrouw? Zeker! Doorheen haar manier waarop ze de brieven naar Agnes van Praag schrijft, kunnen we haar haar Godsverbondenheid ontdekken. Als gouden draden ligt haar mystiek beleven daarin verweven. Deze is zichtbaar en toch verborgen. De mystiek van Clara staat midden in de realtiet van elke dag, met beide voeten op de grond. Ze moet zichtbaar worden in leven en samenleven. Een weg tot navolging.

• Franciscus als geestelijk leider: Wijsheidsspreuken (André Jansen, o.f.m.)

Een geestelijk leider confronteert de ander met zichzelf zoals een spiegel, zodat deze zichzelf beter kan zien. Dat kan via directe gesprekken, zoals Franciscus een briefje schreef aan broeder Leo. Maar als 'leider' geeft hij vooral parabels, verhalen, spreuken, enz.., die vaak een onverwachte invalshoek tonen, waardoor de ander ook zichzelf, zijn denken en doen, ook eens vanuit een andere hoek bekijkt. Het gaat om het verkennen van de innerlijke wereld: gedachten, innerlijke patronen die gewoontes en vaste gedragingen voortbrengen, verzwegen ambities en vooral de diepere lagen van angsten die daarachter schuilen. Zij zijn niet het laatste woord, maar wel de openheid, vrijheid, vrede, diepe verbondenheid die in de ziel van de mens vragen om geboren te worden. Dan wordt het innerlijk van de mens even ruim als het heelal.
​

• Het testament van Franciscus als mystagogisch document (W. M. Speelman, o.f.s.)
  

Als er tweespalt is in de broederschap over de te varen koers, kiest Franciscus niet partij. Ook lost hij de problemen niet op, maar hij wijst de broeders op de Allerhoogste, die hem en zijn broeders dit boetvaardige leven gegeven heeft en aan wie hij en zijn broeders zich in gehoorzaamheid gebonden hebben.
Het Testament houdt zich alleen maar exemplarisch bezig met ingewikkelde kwesties binnen de broederschap. De boodschap is: blijf in de gehoorzaamheid en houd elkaar daarin vast, want dit is het leven dat de Heer mij en jullie gegeven heeft.  

de docenten

Zr. Trees Cooman is claris in monasterium het Zonnelied in Oostende sinds 1978. Ze koos bewust van het franciscaans contemplatief leven. Samen met Francine Demarsin leidde ze vormingsdagen rond de geschriften van Clara voor de Clarissen van de Vlaamse federatie.

André Jansen is minderbroeder met bijzondere interesse voor de spiritualiteit van Franciscus. Hij schreef daarover twee boeken: Franciscus van Assisi, mysticus van nabijheid  en het onlangs verschenen Een boom geplant aan water. De Wijsheidsspreuken van Franciscus van Assisi.  Hij werkt al sinds 1976 mee aan de voettochten naar Assisi.

Willem Marie Speelman is directeur van het Franciscaans Studiecentrum en universitair docent Spiritualiteit, gespecialiseerd in Franciscaanse Spiritualiteit en Heikele Hedendaagse Kwesties (zoals armoede, zorg, duurzaamheid en leiderschap), met een bijzondere interesse in muziek en de muzikale manier van in de wereld staan. Daarom probeer ik hedendaagse problemen ook op de een of andere manier om te vormen tot een lofzang (als we het mysterie achter het probleem zien, dan kunnen we ook het goede ontdekken, en loven).